Zaman zaman yaşanan hızlı yükselişlerle yatırımcıların dikkatini çekmeyi başaran kripto paralarda yaşanan dalgalanmalar tedirgin ediyor. Konuyla ilgili değerlendirmelerde bulunan Samsun Kuyumcular Odası Başkanımız Sayın Salih Özman, küçük yatırımcıların Amerika'daki mortgage krizindeki gibi tüm varlıklarını kaybedebilecekleri uyarısında bulundu.
KRİPTO PARA, PARA MIDIR? Samsun Kuyumcular Odası Başkanımız Sayın Salih Özman Herkesin tercihine saygı duymak lazım. Herkes elindeki varlıklarını bir şekilde değerlendirmek istiyor. Ülkemiz gelişmekte olan bir ülke. Ülkemizde enflasyon olduğu için, enflasyona karşı kendilerini korumak adına karınca kararınca bir takım yatırımlar yapmak istiyorlar. Gençlerin bütün hayatları sanal dünyadan ibaret olduğu için gençlerde daha çok, sanal alemde alınıp satılan kripto paralara ilgi duymaya başladı. Riskler de bununla geliyor zaten. Bütün dünyada olduğu gibi Türkiye’de de kripto paralarla ilgili belirsizlikler son derece fazla. Bu sadece merkez bankalarının yapacağı yasal düzenlemeler ve alım satımlarındaki kurallar manzumesi ile ilgili de değil. Kripto paraların, para olup olmadığı ile ilgili de bir takım tereddütler var. Dolayısı ile henüz sahanın çok boş olduğu, boş olmanın yanı sıra istismara da çok açık bir alan. Yasal olarak bir takım boşluklar varsa bu istismar edilmesi en kolay alanlar olarak görünüyor.
KRİPTO PARALARIN DEĞERİNİ BELİRLEYEN NE? Samsun Kuyumcular Odası Başkanımız Sayın Salih Özman Kripto paralar para mıdır? Kripto paralar bir yatırım değeridir. Bir varlıktır ama bu bir para değildir. Çünkü para olabilmesi için banknotun veya basılan sikkelerin arkasında bir devlet hiyerarşisinin olması gerekiyor. Yani devlet hiyerarşisi ve iktidar erki paraya gücünü kazandırıyor. Bir yıl içinde ülkede alınan ve satılan mal ve hizmetler bedeli, üretim faaliyetleri ihracat ve ithalat rakamları onun ticaret alanında alacaklı veya borçlu olduğunu gösteriyor. Dış finansman kullanıp, kullanılmayacağını gösteriyor. Bütün bu finansal işlemlerin toplamında o paranın kıymeti ölçülüyor.Kripto paraların değerini belirleyen ne? Sanal bir dünya olduğu çok açık. Karşılığı olup olmadığına şüphe ile yaklaşanlara hiç kızmamak lazım. Çünkü ortada bir varlık var. Ama bunun değerini belirleyen ne? Piyasa şartlarına göre arz ve talep fiyatını belirler. Ama insanlar neye yatırım yaptığını bilmiyorsa, neyi alıp sattığını bilmiyorsa, sadece aldım ve sattım diyerek bir talep şişiriliyorsa, bunun önüne nasıl geçilecek? Parasal genişleme ve talep patlaması kripto paraların cazibesini artırdı.
''KÜÇÜK YATIRIMCI MORTGAGE MAĞDURLARI GİBİ OLABİLİR'' Samsun Kuyumcular Odası Başkanımız Sayın Salih Özman Amerika’da çıkan bir mortgage krizi vardı. Bu mortgage krizi de kira sertifikalarının, kira kontratlarının, gayrimenkul kağıtlarının alınıp satılması ile olmuştu. Sonunda bir baktınız ki elinizde bir mortgage hisse senedi kağıdı var. Değeri 300-500 bin veya 1 milyon dolara kadar çıkmış. Kağıdın senedin bağlı olduğu bir kira kontratı veya gayrş menkul kontratı var. Sonunda bunu satmak isteyenler teker teker sattığında şiştiği için buna alıcı bulabiliyor. Bu varlıkları nakde çevirelim dediğinizde bir de baktılar ki ellerindeki kira kontratları veya gayrimenkullerin kontratlarının gerçek değerlerinin olmadığı görüldü. 800 bin- 1 milyon dolara aldıkları elden ele dolaşan o mortgage sertifikaları bir baktılar evin değeri 90 bin dolar. Siz 90 bin dolarlık evin kağıdını kar ediyorum diye bir başkasına 110’a, 150’ye derken 1 milyon dolara kadar çıkmış. Ciddi manada iflaslar oldu. Kripto paralarda da böyle. Bakıyorsunuz çok ünlü bir iş adamının veya dünya çapında üretim yapan bir üreticinin biz bu kripto paraları falanca kripto parayı ödeme aracı aracı olarak kullanacağız demesi fiyatları sıçratabiliyor. Evet kısa günde insanlar bunlardan bir para kazanıyor. Al- sat yapabiliyor ama sonu hüsran da olabilir. Elinizde bir varlık yok. Sadece bir kod alıyorsunuz.Bunları bir aracı kurum aracılığı ile alıp satıyorsunuz. Bu kurumların hakikaten size verdiği alıp satmam demelerinin de hakikaten bir somut yanı yok. Denetim zaten yok. Henüz böyle bir kanun ve kurallar manzumesi de yok. Kripto paralar hakkında, bütün dünyada yok.
