İKO Başkanımız Yeni Yönetmelik Taslağını Artıları ve Eksileri İle Değerlendirdi
Tarih:2021-03-08 13:53:54
Ticaret Bakanlığı ''kuyumculuk sektörü'' ile ilgili düzenlemeleri içeren yönetmelik taslağı için düğmeye bastı. Bakanlık tarafından hazırlanan taslak sektör temsilcilerinin görüşüne sunuldu. Ticaret Bakanlığı'nın görüş istediği İstanbul Kuyumcular Odası Başkanımız Sayın Mustafa Atayık taslağı Kuyum Haber'e değerlendirdi. Taslak hazırlanırken sektör temsilcileri ile istişare edilmediğine dikkat çeken Sayın Atayık, ''Bu işi bilen biziz. Biz diyoruz ki burada kuyumcu oda ve derneklerini de müdahil etsinler. Bu süreçte olmak istiyoruz.''dedi.
''KUYUMCULUK ÇOK HASSAS BİR MESLEK''
İstanbul Kuyumcular Odası Başkanı Sayın Mustafa Atayık:
Öncelikle şunu söylemek istiyorum. Kuyum Haber'e teşekkür ederim. Gündemi iyi takip ediyorsunuz. Vakitte ayırttırıyorusunuz bize. O kadar yoğun olmamıza rağmen Kuyum Haber'e bu röportaj için seve seve katılıyorum.
Yıllardan beri bizim istediğimiz yetki belgesi durumu vardı. Kuyumculuk mağazası açmak isteyenler perakende mağazası bir yetki çerçevesinde olsun istiyoruz. Tabi ki burada her isteyen her şekilde her yerde kuyumcu dükkânı açabiliyordu. Bir vergi dairesine bir dilekçe veriyorsunuz. Hiç bir meslek odasına sormadan, sadece vergi dairesine verdiğiniz dilekçe ile kuyumcu dükkânı Türkiye Cumhuriyeti'nin her vatandaşı açabiliyor. Halbuki kuyumculuk çok hassas ve özelliği olan bir meslek. Uzmanlık isteyen bir meslek. Şimdi sayın Cumhurbaşkanımızdan da sık sık duyuyorsunuzdur. Bir şeyi ifade ederken kuyumcu titizliği ile, sarraf gözü ile gibi ifadeler kullanıyor. Yani bunun için çok dikkatli olmak gerekir. BU mesleği icra edecek kişilerin bir ahilik kültüründen gelmesini istiyoruz. Bir referansı olsun, bir dükkan açıldığında kuyumcu meslek odaları ve dernekler o açacak kişiye şunu sormalı. Öncelikle oda ve derneklerimize üye olmasını istiyoruz. Daha önce bu işi yaptınız mı? Nerede yaptınız? Bir adli sicil kaydına bakmak lazım. Çünkü çok değerli bir emtia bu. Ve hanımefendilere hitap eden bir sektör. Bunun için hassas bir konu ve stratejik bir sektör. Kuyumcu mağazalarını isteyen her yerde açıyor. Lokasyonuna bakılmıyor, metrekaresine bakılmıyor. Sermaye durumlarına bakılmıyor. Çoğunlukla bu işte ehil olmayan kişiler son zamanlarda bu mesleği açıyorlar, kötü niyetli kişiler bu sektörü bir araç olarak kullanıp vatandaşlarımızı dolandırıyorlar, yanlış işler yapıyorlar. Dolayısı ile daha sonra da bizim sektöre kötü niyetli kişilerin büyük bir darbe oluyor. Kuyumcuların ismini kötüye çıkarıyorlar. Biz bunun önlenmesi için yıllardan beri yetki belgesi bir izninin olmasını istiyoruz.
''KUYUMCU ODALARININ VE DERNEKLERİNİN MÜDAHİL OLMASINI İSTİYORUZ''
İstanbul Kuyumcular Odası Başkanı Sayın Mustafa Atayık:
Burada önemli olan devletimizle iş birliği ile kuyumcu meslek odalarının ve derneklerin burada müdahil olmasını istiyoruz. Yeni çıkan yönetmelikte diyor ki, ''Ticaret Bakanlığı İl Ticaret Müdürlüğü eli ile bu işleri yapabilir''. Kuyumcu açma yetkisi verebilir, iptal edebilir,
denetim yapabilir, biz diyoruz ki burada kuyumcu oda ve dernekleri de müdahil etsinler. Bu süreçte olsunlar istiyoruz. Bu işi bilen bizleriz. Bizim esnaflarımız, uzmanlık bizde. Türkiye'de 35 bin kuyumcu var. Perakende mağazası olarak. 6 bin tane de üretici var. Burada Ticaret İl Müdürlüğü ve Ticaret Bakanlığı bunları nasıl denetleyebilir. Bir Ticaret İl Müdürlüğü personeli gitti bir kuyumcuya, bunun altın olup olmadığını, ayarının ne olduğunu ,pırlanta mı değil mi, karatınıi boyutunu, rengini, parlaklığını nasıl ölçebilecek? Nasıl denetim yapacak? Tabi k burada kuyumcular odasına ve derneklerine ihtiyaçları olacak. Bu süreçte en önemli maddelerden birisi bu. Bizim karşı çıktığımız. Aslında karşı çıktığımız değil bu taslak, bizim görüşlerimize sundular, biz bunu uzmanlarımızla bunu hafta sonu yoğun bir şekilde çalıştık, Ticaret Bakanlığı'na bildirdik.
Çarşamba günü Ankara'ya gideceğiz. İç Ticaret Genel Müdürümüzle ve daire başkanları ile bir toplantı yapacağız. Bu toplantıda bütün 81 ilimizin oda ve dernek başkanlarını temsilen Ankara ve İzmir Oda Başkanlarımla beraber danışmanıma Ankara'ya gidip bu işi yüzyüze anlatmak istiyoruz. Çünkü çok önemli bir konu. Geri dönüş olmayabilir, kanun çıktıktan sonra. Biz önerilerimizi de sunacağız. Bunları, bunları yaparsanız kuyumculuk sektörüne hizmet etmiş olmayız. Daha çok kuyumculuk camiasını ve sektörünü geriye itmiş oluruz. Denetim, açma kapama, bizim olmazsa olmazlarımız. Bunları izah edeceğiz.
''500 GRAM ALTIN TALEBİNİ SEKTÖRÜN KARŞILAMASI MÜMKÜN DEĞİL''
İstanbul Kuyumcular Odası Başkanı Sayın Mustafa Atayık:
Tasarıda şöyle bir madde de var. Her kuyumcudan 500 gram has altın teminat olarak alınacak. Ve bunlar kamu bankalarına yatırılacak. Şimdi bunun içeriğinin tam olarak ne olduğunu da bilemiyoruz. Bir kanun geriye dönük işlemez. Yıllardır 3 kuşak, 4 kuşak kuyumcu olan esnafımız 50 yıldır, 40 yıldır siz bunlardan yarım kilo has altın istiyorsunuz. Bunu karşılamamız mümkün değil. Genelleme yapılırsa 17,5 ton altın eder. 17,5 ton altını bu sektörden almak sektörü bitirir zaten. Zaten finans zorluğu çekiyoruz. Altının değeri çok yüksek. İnişli çıkışlı. Tabi ki burada şu yapılabilir. Yeni açılacak mağazalardan bir teminat istenebilir. Biz bu teminatın da nakdi değil, kaydi olmasını istiyoruz. Bir teminat mektubu olabilir, bir sözleşme olabilir, bir senet olabilir. Mağazalar yanlış bir işlem yaptığında, ahlaki ve ticari ahlaka uymayan bir şey yaptığında ,bu teminatlar nakde çevrilsin diye düşünüyoruz ama geçmişe dönük bu işi yapanlardan, böyle bir şey istemek bence hiç doğru bir şey değil. Kesinlikle karşı çıktığımız noktalardan bir tanesi de bu. Ticaret İl müdürlüğü ve Bakanlığı ile biz bir iş birliğine gitmek istiyoruz. İstişare yapmak istiyoruz. Bu senetler toplanır. Bizim kasamız var mesela, odaların. Eğer il ticaret müdürlüğü bunu yapamayacaksa. Biz her şekilde bakanlığımıza yardımcı olmak istiyoruz. Ama burada esnafımızın da kesinlikle mağdur edilmemesini istiyoruz.
''KAPALIÇARŞI'DA 5 METREKARELİK DÜKKANLAR VAR''
İstanbul Kuyumcular Odası Başkanı Sayın Mustafa Atayık:
Metrekare olayı var. Yeni açılacak mağazalarda bu metrekare istenebilir. Kapalıçarşı'da 5 metrelik dükkan var. Bunlar da konuşulacak. Yani dönül değil de ileriye dönük bu taslağın, kanunlaşması sektörümüz için çok önemli. Gerçekten hiç bir zaman bizim bir kuyumculuk yasamız olmadı. Kuyumculuk kanunun olmaması , sektörde çok yanlış işlere de meydan vermiş oluyor.
İstanbul Kuyumcular Odası Başkanı Sayın Mustafa Atayık:
Sermeyesini bilemediğimiz, nereden geldiğini bilemediğimiz kişiler kuyumcu dükkanı adı altında farklı işler yapıyorlar, farklı davranışlarda bulunuyorlar. Bu da tüketiciye ve bize büyük zararlar vermekte. Yasayı biz olumlu karşılıyoruz. Fakar içerideki maddelerin değişmesi lazım. Çok kısa sürede bizim haberimiz oldu. Bu sitemimizi belirtmek istiyorum. Bu hazırlanırken, kim hazırladı bilmiyoruz. Yarım kilo has altını kim önerdi? Metrekare işini kim önerdi? Denetim işini kim önerdi?
Bir önemli konu daha var. Bu Masak iş birliği ile yapılacak. Bizim kuyumculardan bir kişi bir ürün alacak. 5 bin lira tuttu. Kuyumcuya şunu diyebilir. Bunun 3 bin lirasını Tl olarak veriyorum. Geriye kalanı da 200 dolarım var. Bununla ödemek istiyorum. Esnafımız buna ne diyecek? Şimdi diyorlar ki bunları bildireceksiniz. Siz döviz almayacaksınız. Biz döviz almıyoruz. Biz tüketicinin aldığı ürün karşılığında bir para alıyoruz. Şimdi bu kişiye git döviz büfesi bul, bunu bozdur öyle gel diyemeyiz. Böyle opsiyonların olması lazım. Yüklü miktarda döviz alıp- satıp, bir kur farkı yapıp bunları alış-veriş yapsın demiyoruz. Bunun karşılığında biz döviz bürolarının altın alıp satmasına karşıyız. Burada esnafımızı ve tüketiciyi korumak lazım. Bu kanunun olması ok önemli. Sektörümüzün bir kanuna kavuşması bir dayanağının olması çok önemli ama bunun uygulanmasında kesinlikle oda ve derneklerin müdahil olması, birlikte yürütmeleri, denetim yetkisine sahip olması, iş yeri açılışlarında Oda'nın iş birliğinin olması, sorulması izninin olması, devletle beraber bu sektöre çok olumlu yansıyacaktır.
YÖNETMELİK NE ZAMAN ÇIKACAK?
İstanbul Kuyumcular Odası Başkanı Sayın Mustafa Atayık:
Mayıs olarak duyduk, ama bunu Ankara'da öğreneceğiz. Taslağın yürüdüğü süreç nedir? Bize geçen hafta Cuma günü akşam geldi mail olarak. Ayın ikisine kadar gönderin dediler. Biz Cumartesi-Pazar bu işe yoğunlaştık. Biz daha taslak 15-20 gün önce gelmiş değil. Ama bundan önemlisi bu taslağın hazırlanmasında bizimle istişare yapılmadı. Sektörün oyuncularına danışılmadı. Bununla ilgili hangi temsilci ile istişare yapmışlar. Kim hazırlamış bilmiyoruz. Biz bu taslak hazırlanırken müdahil olsaydık, 81 ilimiz var, İstanbul Kuyumcular Odası'nın işte burada bir ağırlığı var, bizimle bir istişare edilse, Ticaret Odası temsilcileri ile, İhracatçılar Birliği, sektör temsilcilerine görüş sorulmadan, taslak hazırlanmadan evvel, şimdi soruluyor ama bunlar hazırlanmadan önce biz bunları konuşsaydık, onlara önerilerimizi sunsaydık. Çünkü bizim büyük bir tecrübemiz var. İstanbul Kuyumcular Odası olarak. Kuyumculuk Düzenleme ve Denetleme Kurulu için yasa tasarımız hazır. Kararname tasarımız hazır şu anda. Cumhurbaşkanımıza arz etmeyi bekliyoruz. Randevu talep ettik. Bakanlarımıza bunları anlatacağız. Burada bizim büyük bir deneyimimiz var. Bu sadece perakende kuyumcu taslağı.
''KUYUMCU DENETLEME VE DÜZENLEME KURULU KURMAK İSTİYORUZ''
İstanbul Kuyumcular Odası Başkanı Sayın Mustafa Atayık:
Bizim KDDK dediğimiz, sektörü bütünü ile kaplayan ihracatçısı, ithalatçısı, üreticisi, ocakçısı, cilacısı kim varsa hepsini kucaklayan bir Kuyumcu Denetleme ve Düzenleme Kurulu kurmak istiyoruz. Burada belli başlı odalarımız yönetimde olacak. Devlet kademesinden 11 temsilci olacak. Hazineden, Maliyeden, Valilikten, Gümrükten, Ticaretten, gündem onları ilgilendirdiği zaman onları da toplantıya çağıracağız. Bu yasa zaten çıktıktan sonra bence kuyumculuğun önünü kimse kesemez. 20 milyar dolara yakın bir işlem hacmimiz var. 12-13 milyar doları ihracat ayaklı. Turistlik bölgeler, Kapalıçarşı, Dahili de işlem, Gümrük beyannamesi ile yapılan işler, bu çok önemli bir şey. Kuyumculuğu sadece bir cari açık yapan, israf ekonomisi, sadece anne, arkadaşa veya sevgiliye hediye alınan bir sektör değil. Burada büyük bir istihdam var. Dünya'nın önemli ülkeleri arasındayız. Bunu hükümetimize ve devletimize anlatmak gerekiyor. 3 senedir biz bunu anlatıyoruz. İnşallah bu taleplerimize cevap gelirse, Dünya'da 2'cisiyiz diyoruz, belki birinci olacağız. Üretimimiz çok iyi. İtalya'ya gidip sipariş veriyorsunuz, diyor ki 3-4 ay sonra gel al ürününü. Biz onu bir hafta-10 günde yapabiliyoruz. Ve kalitemiz çok yükseldi. Argemiz ve tasarımımız çok iyi. Pandemi döneminde sadekar eğitimi verdik. Trabzon'dan , İstanbul'dan, başka yerlerden geldi. Mıhlayıcı, cilacı, kalem kârlık eğitimi veriyoruz. Bu sektöre eleman yetişmesi için, bilinçli insanların yetişmesi için, tasarım eğitimi veriyoruz, matrix eğitimi ,çok büyük bir talep var. Özbekistan'dan 10-20 kişi programınızda yer var mı diye, eğitime gönderiyorlar. Türkiye bir üretim üssü. Kuyumculuk sektör üssü. Bunu değerlendirmek lazım. Tahmin ediyorum ki Hükümetimiz sesimize kulak verecek. Sektörün önü açılmış olacak.
''ÇOK YAKINDA YENİ EĞİTİMLERE BAŞLAYACAĞIZ''
İstanbul Kuyumcular Odası Başkanı Sayın Mustafa Atayık:
İl Ticaret Müdürlüğü nasıl bir eğitim versin. Uzman elemanları şu anda mevcut değil. İlerde ne yaparlar onu bilmiyorum. Vitrin kuyumculuğu yani perakende, mağaza kuyumculuk eğitimi var. Biz buna çok yakın zamanda başlayacağız. Uzmanlarımız var, usta öğreticilerimiz var, ustalarımız 40-50 senelik ustalarımız. Hem pratiğini hem de teorik olarak verebiliyoruz. Bizim sertifikalarımız sadece kuyumcular odasına özgü değil. İstanbul Ticaret Üniversitesi ile bizim bir anlaşmamız var. Bizim verdiğimiz kursların sertifikası hem kuyumcular odası mühürlü imzalı hem de İstanbul Ticaret Üniversitesi . Bu sertifika çok önemli. Biz bu eğitimleri çok rahatlıkla verebiliriz. Bu imkana ve donanıma sahibiz. Mutlaka kuyumcular odası ve dernekleri bu süreçte olmaları gerekiyor.
''ODA OLARAK YAPTIRIMIMIZ OLMALI''
İstanbul Kuyumcular Odası Başkanı Sayın Mustafa Atayık:
Rutin ayar denetimlerimiz var. Altın olsun gümüş olsun, pırlanta sertifikalarında olsun. Renkli taş eğitiminin sertifikasını sadece İstanbul Kuyumcular Odası verebiliyor. Donanımımız, teçhizatımız, elemanımız var. Oda olarak bunun hepsini yapabilme gücümüz var. İl Ticaret Müdürlüğü ile birlikte koordineli olarak bunlara cezai yaptırımı da uygulamamız gerekiyor. Oda olarak bir yaptırımımız olması lazım. Sadece İstanbul'un problemini çözmek için uğraşmıyoruz. Bütün Türkiye'deki kuyumculuk sektörünün problemleri için uğraşıyoruz. Burada yaptırım çok önemli. Denetliyoruz, eksiği çıkıyor, fazlası çıkıyor, bunun için Kuyumcular Odası'nın Ticaret Müdürlüğü ile koordineli bir şekilde buna müdahil olması lazım. Bu cezai yaptırımları yapmak lazım. Ayrık otlarının temizlenmesi lazım. Vatandaşı kandıran, üzen tüketiciyi yanıltan bütün esnaflar, biz bunlara esnaf da demiyoruz. Kuyumculuk adını kullanan kişiler diyoruz. Bunu yapacak olan da kuyumcular odaları ve dernekler. Burada şu akla geliyor. Yönetimler taraflı olabilir mi? Aslında biz 5362 sayılı kanunla kurulmuş Oda'yız. Yarı tüzel kişiliğiz. Yarı kamu kuruluşuyuz. Burada sen, ben, kardeş amca ayrımı olmaz. Yanlışsa yanlıştır. Burada bir yönetim kurulu var. Denetim kurulu var bir de genel kurulumuz var. Devlet yetkisini çok kimselere devretmek istemiyor. Böyle yerleşmiş bir mantık var ama biz bunu koordineli olarak İl Ticaret Müdürlüğü eliyle bize bir yetki verilir. Onlarla koordineli olarak, biz bu denetim ve yaptırımları yapabiliriz.
''SEKTÖRÜMÜZ İÇİN GECE GÜNDÜZ ÇALIŞIYORUZ''
İstanbul Kuyumcular Odası Başkanı Sayın Mustafa Atayık:
Gerçekten gece gündüz çalışıyoruz. Sadece bizim odamıza üye olan kuyumcuların değil biz bütün Türkiye'yi kucaklayan bir Odayız. Onun için merak etmesinler. Biz bunun için mücadele ediyoruz. Vaktimizden, zamanımızdan, işimizden, çok büyük fedakarlıklar yapıyoruz. İnşallah bir netice alırız diye düşünüyoruz. Çünkü bu ben yaptımla olmuyor. İşin uzmanı kim, sektörün paydaşları kim, bunlarla istişare yapılıp orta yol bulunacağına inanıyorum. Yetki belgesinin verilmesi çok önemli bir şey, kanunun olması çok önemli bir şey. İçeriğinin bizim görüşümüz alınarak hayata geçirilmesi en önemli temennimiz. Sadece altın üzerine değil, gümüş ve saat üzerine olan mağazaların da bu kapsamda değerlendirilmesi lazım. Sadece altın üzerine konuşmuyoruz. Gümüş mağazaları da bizim üyelerimiz, saati de bu işin içine katabiliriz. Bu belgenin içine bunları da koyabiliriz. Dediğim gibi buna ortak bir karar vermek lazım devletimizle.
