Değerli ve yarı değerli taşlar konusunda Türkiye'deki önemli uzman isimlerden olan Dokuz Eylül Üniversitesi Gemoloji ve Mücevher Bölüm Başkanı Prof Dr Murat Hatipoğlu Kuyum Haber'e önemli açıklamalar yaptı. Türkiye'deki süs taşlarının toplam hammadde değerinin 50 milyar dolar olduğuna dikkat çeken Prof Dr Hatipoğlu, ''taş kesimini öğrenecek bir kişinin aylık 3-4 bin dolar arasında gelir elde edebileceğini'' söyledi.
SÜS TAŞLARININ TOPLAM HAMMADDE DEĞERİ 50 MİLYAR DOLAR Dokuz Eylül Üniversitesi Gemoloji ve Mücevher Bölüm Başkanı Günümüzde Türkiye'de 41 tür süs taşı bulunmakta. Bunların içerisinde yakut-safir ve diğer taşlar var. Henüz elmas ve zümrüdü bulamadık ama bu bulunmayacak anlamında değil. Belki bunlar da bulunarak zenginliğe katılabilir. Bu 41 tür süs taşının toplam hammadde değeri 50 milyar dolar. Bunlar ham hali. Bunlar işlendikten sonra katma değeri daha da artabiliyor. Ama en güzel taşlarımızdan gem kalitesinde safirler Muğla'da gem kalitesinde yakutlar da Malatya Doğanşehir'de bulunmaktadır. Muğla Milas bölgesinde çok şahane sultanit denilen renk değiştiren bir taşımız var. Bu dünyada bir tek bu bölgede var. Burada yaklaşık 5 milyar ile 7 milyar dolar değerinde hammadde değerinde bu taşımızdan var.
''DÜNYA'DA SADECE TÜRKİYE'DE BULUNAN TAŞLAR VAR'' Dokuz Eylül Üniversitesi Gemoloji ve Mücevher Bölüm Başkanı Bu işlendiğinde çok daha yüksek fiyata alıcı bulabiliyor. Ayrıca Bursa Harmancık'ta mor jade denilen bir taş var. Bu da dünyada sadece bizde var. Bir de doğuya gidiyoruz Erzurum Kop dağı ile Erzincan mor renkli kristaller var.Orta Sakarya vadisinde Ankara, Yozgat, Tokat, Eskişehir, Afyon, İzmir'e doğru geliyorsunuz Milas Bölgesi buralar çok zengin. Ama bunun yanında kayaç türü, organik taşlaşmış türler bunlar da bulunmaktadır. Ülkemiz süs taşı bakımından çok zengin potansiyele sahip. Sadece bunların şimdi işletme ve ev ekonomisine kazandırma zamanı gelmiştir diyoruz.
''GENELLİKLE TAŞ AVCILARI VE ÇOBANLAR BULUYOR'' Dokuz Eylül Üniversitesi Gemoloji ve Mücevher Bölüm Başkanı Süs taşları madenciliği Maden kanunun içerisinde 5. grup içerisinde yer alıyor. Profesyonel madenciliği oldukça zor. Türkiye'de ancak bir iki yer yapabiliyor. Ama amatör olarak sayıları 50 bin ile 100 arasında değişen süs taşı avcıları var. Bunlar da süs taşı toplama gezileri yapabiliyorlar. Hobi amaçlı serbest. İnsanlar doğaya çıkıp gezi sırasında toplayabiliyorlar. Ama geçmişte süs taşlarını bulanlar avcılar, çobanlar veya çeşitli amaçla dağda gezen kişilerdir. Bunlar gezerken ayaklarına takılan enteresan renkli, değişik taşları bulduklarında ilgilerini çekerse bunları alırlar, MTA'ya getirebilirler, üniversiteye getirebilirler, bunları tanımlarlar. Bunlar gerçekten ekonomik değeri olan taşlarsa hemen bunları duyurarak tescil ederek bunları ülke ekonomisine sonradan da dünya gem pazarına sunmuş oluruz.
''FASET KESİM ÖĞRENEN AYLIK 3-4 BİN DOLAR KAZANABİLİR'' Dokuz Eylül Üniversitesi Gemoloji ve Mücevher Bölüm Başkanı Süs taşları kabaşon olarak işlenen eğik şekilli veya düz olarak işlenen faset şekilli veya tambura atıp işlenebilir. Bunlar değişik işleme şekilledir. Ama en makbulü ve dünyada en fazla tutulanı, katma değeri yüksek olan faset kesimdir. Faset kesim özellikle saydam değerli taşlara böyle basamak basamak veya düz yüzeyler açılarak yapılan kesimdir. Bunun en güzeli pırlanta kesimidir, elmasa uygulanan. Ama bunun yanında pırlanta kesim elmasın dışında saydam taşlara da uygulanarak güzel görüntüler oluşturulabilir. Gaye ışığın yansımasını ve renk cümbüşünü ortaya çıkarmaktır. Faset kesimi ile ilgili son birkaç yıldır, ülkemizde çok güzel kıpırdanmalar var. Özellikle safir ve yakut taşları, ateş opalleri, diğer saydam taşlar ve yarı saydam taşların kabaşon işleme yerine katma değeri daha yüksek ama emek isteyen faset kesime yönelme vardır. Eskiden sadece yurt dışından makineler getiriliyordu. Bu da getirme götürme pahalıya geliyordu. Şimdi artık taş toplayıcılar, topladıkları bu taşı katma değerini artırmak ve albenisini artırmak için işleme ihtiyacı duydular. Evvelden bunlar yurt dışına gidiyordu. Bangkok, Hindistan, Çin, Tayland'a gidiyordu. Gitmesi gelmesi zor oluyordu. Bu makinelerin büyük bir zorluğu yok. Ülkemizde şu an yapılıyor. Birkaç senedir, çok güzel faset makineleri yapılıyor. Bunların maliyetleri çok fazla değil. 10 bin ile 50 bin lira arasında. Bunları alabilenler basit bir kurs, bunun temel kuralları var. Bunlar çok zor değil. 80 santim 1 metrelik bir şey. Sesleri de çok yüksek değil. 20-30 desibel çıkartıyor. Evinize koyabiliyorsunuz. Günde bir kaç saat çalışsanız bile eğer faset kesimciliği öğrenmişseniz öğrenir ve yaparsanız, hele bizim Milas yöresindeki mavi safirleri işlerseniz ayda 3-4 bin dolar kazanç sağlayabilirsiniz.
