Gülay Atıcı Ertan 2000 yılında hobi olarak başladığı değerli taş kesiminde dünyanın sayılı ustalarından biri olmayı başardı. Katıldığı uluslararası yarışmalarda birincilik de kazanan Sayın Ertan, tutku ile bağlı olduğu mesleğine İzmir'de kendi atölyesinde devam ediyor. Taş kesimini kendi kendine çalışarak öğrendiğini söyleyen Gülay Atıcı Ertan ilginç hikayesini Kuyum Haber'e anlattı.
TAŞ KESİMİNİ KENDİ ÇABASI İLE ÖĞRENDİ
Öncelikle değerli taşların kristal hallerinde toplamaya başladım. Küçük bir koleksiyon oluşturdum. Daha sonra bu taşlar nasıl mücevher taşa dönüşüyor diye merak ettim. Kuyumcular arasında bir taş kesimci ya da bilgisi olan birini aradım. Görebildiğim kadarıyla ziyaret ettiğim insanlar arasında hiç kimsenin hiçbir fikre sahip olmadığını böylece gördüm. Yabancı kaynaklardan bu değerli taşların nasıl mücevher taşlara dönüştüğünü okuyarak öğrenmeye çalıştım. Daha sonra bir makine alıp, gene bu makineyi Amerika’dan getirttim, deneye yanıla kendi kendime taş kesmeyi öğrendim.
RUS DİLİ VE EDEBİYATI MEZUNU
Başlangıçta böyle bir mesleğim olması yönünde bir adım atmadım ben. Sadece o dönüşüm sürecini merak ettim. Ve bunu yapabildikçe de bu işe aşık oldum. Muhteşem bir dönüşüm görüyorsunuz taş kestiğinizde. Ham hali ile bitmiş bir taşın apayrı bir görüntüsü var. 2002’de ben taş kesmeye başladım. 2006’da atölyemi açtım. Ben Rus dili ve edebiyatı alanı mezunuyum. Ailemde hiç kuyumcu yok. Bu işle ilgilenen hiç kimse yoktu çevremde. Benim ki sadece küçük bir merakla başlamış, bir yolculuk oldu meslek hayatımda. Hiç öyle bir takı merakım da yoktu benim. Beni etkileyen sadece ham taşın mücevher taşına dönüşme süreci, o evreler , bir şeyden başka bir şeye dönüşüm.
''TAŞ KESİMİNİ ÖĞRETEBİLECEK KİMSE YOKTU''
Çevremde bu işi bana öğretebilecek nitelikli bir taş kesimci de yoktu. Zaten ben başladığımda değerli taş olarak Türkiye’de çok fazla yaygın bilinen bir iş de değildi bu. Kuyumculuk sektöründe kullanılan çoğu taş sentetik ve türevliydi. Hiç kimse de bunun ayırdında değildi. Şimdi yeni yeni değerli taş bilinci oluşmaya başladı insanlarda.
FASET KESİM TEKNİĞİNİ KULLANIYOR
Ülkede taş kesebilir nitelikli insan sayısı çok fazla yok . Bir elin beş parmağını geçmeyecek kadar usta var denilebilir. Var olanlarda kabaşon kesimciler. Kabaşon kesimciler zaten faset kesemezler. Makineleri ona uygun değil. Birkaç yüzeyle faset kesiyorum diyebilirler ancak. Mükemmel bir taşım kesimi mümkün değil kabaşon kesim makinesiyle. Dolayısı ile eğitim verilip bir sektör yaratılması gerekiyor bu işin gerçek anlamda yapılabilmesi için. Yurt dışından hoca getirtilebilir. Böyle belki yaygınlaştırılabilir. Ama sektör olarak da bu işin gerçekten ne kadar önemli ve ehemmiyet verilmesi gereken bir iş olduğunu sektörün kavramış olması gerekiyor. Çünkü Türk mücevheri denilince bir de taş işlemeciliği eklendiğinde mücevher yaratılmış olacak. Yani başlangıçtan sonuna kadar bir üretim ancak böyle gerçekleşebilir. Ancak bir kesimci gerçek taşı anlayabilir.
AMERİKA'DAKİ YARIŞMADA ZİRVEYE ÇIKTI
Amerikan Taş kesimciler birliğine üye oldum. Bu birlik her sene dört kategoride yarışma düzenliyor. Ve bir kategoriyi geçebilmeniz için belli başlı kriterler var. Bu kriterleri aşarsanız bir üst seviyede yarışabiliyorsunuz. Başlangıç itibari ile novice kategori ile başlanıyor. Bir desen belirleniyor. Taş belirleniyor. Bir ölçü belirleniyor yarışmalarda. Bütün katılımcılar aynı taşı aynı ölçüde aynı desende kesiyorlar. Jüri karşısına geçtiğinizde taşınız kod almış oluyor. Sizin kestiğiniz bilinmiyor. Jüri buna göre değerlendiriyor. 2007 yılında novice geçmiştim. 2008’de bir üst kategoride yarıştım. Premasterda dünya birincisi oldum. 2012’de de master dünya üçüncüsü oldum. Önemli bir yarışmadır. Dünyanın en iyi kesimcileri jüri olur. Ve değerlendirilir.
ELMAS HARİÇ TÜM TAŞLARI KESİYOR
2006 yılında atölyemi açtım. 2006’dan beri aynı adresteyim. İşletmem devam ediyor. Mücevher yapıyorum, taş kesiyorum. Kişiye özel mücevher çalışıyorum. Taşıyla beraber, mücevheri ile beraber müşteri taş seçebiliyor. Kişiye özel taş ve mücevher oluşturuyorum. Elmas hariç bütün taşları kesiyorum. Elmasın makinesi farklı. Benim makinem 9 sertliğe kadar kesebiliyor. En son safir kesebiliyorum.
TAŞ KESİMİNİ ÖĞRENMEK İSTEYENLERE TAVSİYELER
Başlangıç itibari ile bir makine ve ekipman alması gerekiyor bu kişinin. Onun da deneme yanılma yöntemi ile öğrenmesi gerekiyor. Benim başladığımda internet bu kadar yaygın değildi. İnternete erişim bu kadar kolay değildi. Şu anda istediğiniz her vakitte izleyebileceğiniz kanallar mevcut. Birebir öğrenmek gibi şu an internette öğrenmek. Bir hoca aramanıza çevrenizde gerek yok. İnternetten her yerdeki herkese ulaşabilirsiniz, dünyanın bir ucundaki birine ulaşabilirsiniz. Şimdi öğrenmek çok çok daha kolay. Faset kesimde belli bir prensip var. Her bir taşın bir yansıma derecesi var. Bu derecelere göre bir desen oluşturuyorsunuz. Bu oluşturduğunuz desende her bir yüzeyin sağında solunda altında ve üstünde bulunan fasetlerle nokta olarak baktığınızda kavuşmuş olması gerekiyor. Buna Meetpoint tekniği deniyor. Serbest çalışılabilir o zaman piyasada var olan uzak doğu işçiliklerinde gördüğünüz hiç bir yüzeyin hiç bir yüzeyle kavuşmadığı desenler göreceksiniz. O nispeten çok daha kolay ve firesi çok daha az olan bir teknik. Ama benim yaptığım Meetpoint tekniği çok uzun işçilik ve biraz da sabır gerektiren bir teknik.
''EĞİTİM VERMEK İÇİN MAKİNELERE SAHİP OLMAK GEREK''
Bu benim başlangıçtan beri yapmak istediğim bir şeydi. Ama bunu kişisel olarak yapabileceğim bir ortam oluşamadı. Çünkü birine eğitim vermeniz için belli başlı bir materyale ve makinelere sahip olmanız gerekiyor. Çok kişi veya kuruluşa başvurdum bunun öğretilmesi için ama maliyetli bir iş olduğu için yanıt alamadım. Ben kendi atölyemde çeşitli seminerler veriyorum. Üniversitelerde konuşmalar yapıyorum. Bunun sektöre dönüşmesi gerekiyor. Devletin bu işe el atmış olması gerekiyor. Gelip bu işi öğrenmek isteyenler oldu. Makineleri yoktu. Benim de bir makinem var. Bir makinemi ve ekipmanımı riske atabilecek pozisyonda değildim hiçbir zaman.
TAŞ KESİMİ SEKTÖR İÇİN NEDEN ÖNEMLİ?
Taş keserseniz bir terzi ancak bilebilir bir kumaşın kalitesini duruşunu, neyi tercih etmesi gerektiğini. Eğer bu yaygınlaşırsa insanlar da yani sektörde değerli taş bilinci oluşmaya başlar, şu an mevcuttaki insanlar değerli taşı tanımıyorlar maalesef. Çünkü görmedikleri bir şey. Ya da her zaman gördükleri bir şeyi gerçek olarak algılıyorlar. Her zaman sentetik bir şey görürseniz ve bir gün gerçek bir taş gelirse önünüze bu sentetiktir dersiniz. Taş ayırt edebilmeleri kolaylaşacak. Ayrıca neyin iyi neyin kötü olduğunu bilebilecekler. Ya da farklı bir mücevher ortaya koyabilecekler. En önemlisi başlangıç ve sonlandırma adına hepsi Türk mücevheri olarak anılacak. Ama şu anda yurt dışından gelen taşlar kullanılıyor.
